Badanie noworodka i niemowlęcia w gabinecie logopedy – Jama ustna, badanie fizykalne, analiza przyrostów, karmienie – dr n. hum. Marzena Machoś dr n. med. Danuta Kozłowska-Rup
Łódź, 08.03.2025

Opis

1. Wywiad z rodzicami

• wywiad dotyczący przebiegu ciąży i porodu

• choroby współistniejące u matki i ich wpływ na laktację

• przebieg laktogenezy

• wywiad noworodkowy

• wywiad dotyczący karmienia

• wywiad dotyczący snu niemowlęcia

2. Obserwacja i badanie fizykalne dziecka

• stan ogólny noworodka (wygląd, zachowanie i obserwacja reakcji noworodka na bodźce środowiskowe, aktywność ruchowa, kontakt)

• skóra (dojrzałość, zabarwienie, ucieplenie, napięcie, nieprawidłowości)

• głowa, klatka piersiowa, brzuch

• oddech

• ocena stanu nawodnienia (skóra, ciemiączko, zachowanie, dane z wywiadu, pomiary masy ciała)

• podstawowe stany przejściowe noworodka (spadek masy ciała, żółtaczka fizjologiczna, smółka i stolce przejściowe, rumień toksyczny, odczyny ciążowe)

• stolce i mikcje u noworodka

• podstawowe odruchy noworodkowe

• sygnały głodu

• pomiar masy ciała w czasie wizyty

3. Ocena jamy ustnej

• wygląd, pozycje spoczynkowe i budowa jamy ustnej (wargi, język, wędzidełko języka, policzki, podniebienie, śluzówki jamy ustnej, dziąsła, napięcie)

• ruchomość i wygląd języka, funkcja samooczyszczania języka

• badanie funkcji ssania i cuppingu (autorski test oceny miseczkowania języka)

• badanie pracy języka na przeźroczystym smoczku o szerokiej podstawie

• odruchowe reakcje oralne – przewijak vs obserwacja karmienia

• zmiana pozycji a zmiana miseczkowania

4. Ocena aktu karmienia piersią i butelką

• pozycja rodzica i dziecka

• technika przystawiania do piersi i smoczka butelki

• Mechanizm ssania:

  • sposób uchwycenia piersi/ butelki i możliwe kompensacje

  • ssanie odżywcze/nieodżywcze piersi/butelki (połykanie, rytm ssania, serie zassań i połknięć)

  • analiza efektywności karmienia piersią i butelką

  • zachowanie dziecka podczas karmienia (odgłosy, oddech, ciało, mimika, oznaki stresu i wysiłku)

  • czas całego aktu karmienia

  • postępowanie i zachowania rodzica karmiącego podczas karmienia (pozycja, technika, ból, oznaki stresu)

  • zakończenie karmienia piersią/butelką

  • obserwacja dziecka i brodawek sutkowych po karmieniu, zależności pomiędzy deformacją i wyglądem brodawki sutkowej a kompensacyjną pracą języka

  • ocena efektywności karmienia, wskaźniki skutecznego karmienia

5. Analiza przyrostów masy ciała jako kluczowy element wizyty

• waga w gabinecie logopedy – jak i kiedy z niej korzystać

• prawidłowe parametry rozwoju

• jak analizować i interpretować przyrosty masy ciała

6. Dokumentacja, notatki dla rodzica – autorska książeczka ułatwiająca kontakt z rodzicami i innymi specjalistami, autorska karta oceny noworodka i niemowlęcia do 6. miesiąca życia.

Prowadzące:

dr n. hum. Marzena Machoś – specjalista wczesnej logopedii klinicznej, filolog, oligofrenopedagog, znana jako ciocia Guguhopla. Od kilkunastu lat pracuje z małymi dziećmi, od 15 lat jako nauczyciel akademicki na kilku uczelniach (Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, UMCS w Lublinie). W Śląskim Centrum Niemowlaka prowadzi terapię w zakresie pracy z noworodkami i niemowlętami z zaburzeniami ssania i problemami z przyjmowaniem pokarmu drogą doustną. Autorka książek i narzędzi diagnozy logopedycznej.

dr n. med. Danuta Kozłowska-Rup – położna, CDL, IBCLC, specjalista pielęgniarstwa neonatologicznego, poradnia laktacyjna Mataja