Skrót pochodzi z języka angielskiego od non-nutritive sucking, czyli mówiąc po polsku ssanie nieodżywcze, najczęściej przy użyciu smoczka. Ssanie jest jedną z pierwszych niesamowicie skoordynowaną aktywnością mięśniową. Jego głównym zadaniem jest zapewnić poczucie ciepła, spokoju i uzyskać przez niemowlę strefę bezpieczeństwa, forma wyciszenia, ukojenia.
Życie płodowe
Ssanie nieodżywcze ma już swój początek w życiu płodowym. Od 11 tygodnia w życiu płodowym uruchamia się odruch ssania, który potem z każdym tygodniem staje się bardziej skoordynowany. Dlaczego? Bodźcem jest dotknięcie tkanek miękkich w okolicach i wewnątrz ust, czyli sensorów, które wysyłają impulsy drogami nerwowymi do ośrodkowego układu nerwowego. Tych dróg nerwowych jest mnóstwo, począwszy od III nerwu do XII, które bezpośrednio łączą się z pniem mózgu. Ale które mają wpływ na wywołanie odruchu ssania? Najważniejszym jest nerw trójdzielny (V), który odpowiada za odbiór bodźców czuciowych z zakresu twarzy i głowy. Nerw twarzowy (VII) unerwia mięśnie mimiczne twarzy. Kolejnym ważnym jest nerw IX językowo-gardłowy oraz XII podjęzykowy, gdzie włókna tych nerwów okalają mięśnie języka. Są jeszcze dwa nerwy odpowiadające za komunikację impulsów nerwowych, jest nim nerw błędny (X) oraz dodatkowy (XI). Każdy z nich ma swoją indywidualną reakcję, czyli odpowiedź na dotyk, gdzie swoją informację przenoszą na mięśnie uruchamiając w ten sposób reguralne ruchy języka i żuchwy. To za sprawą bodźca, który uruchamia lawinę odruchową i następuje reakcja w obszarze orofacjalnym. Wymienione gałązki nerwowe, dzięki którym odbywa się odpowiedź na bodziec i występuje reakcja, wywodzą się z pnia mózgu.
Pień mózgu
Jedna z głównych struktur anatomicznych ośrodkowego układu nerwowego, który obejmuje rdzeń przedłużony, śródmózgowie i most. To tam następuje skupienie najważniejszych ośrodków nerwowych odpowiadających za czynności odruchowe, takie jak ssanie, żucie, połykanie, wymioty, kichanie, kaszel.
NNS – korzyści
Nie wszystkie dzieci od samego początku potrafią skoordynować triadę: ssanie-oddychanie-połykanie. Matka natura doskonale wie, że najważniejsze w pierwszym okresie dla dziecka jest karmienie, które zapewni mu odpowiedni wzrost, ale możliwe jest to, dzięki prawidłowej koordynacji ruchowo-ustnej, gwarantującej bezpieczeństwo, czyli aspiracji pokarmu do drogi oddechowej. Nie wszystkie dzieci posiadają taką gotowość, stąd nieodzownym elementem pomocy staje się ssanie nieodżywcze, które niekiedy nazywane jest przez badaczy, jako wczesne działania, mające na celu poznanie środowiska. Czy jest tu oby na pewno bezpiecznie?
Korzyści jest bardzo dużo. Wiele badań przeprowadzanych na dzieciach urodzonych przedwcześnie wykazały, iż dzięki NNS dzieci uzyskują samoregulację, która wspomaga ich przyrost masy ciała, spożycie odpowiednio energii, normuje rytm serca oraz nasycenie tlenem. Dziecko wprawia swój system sensoryczny w strefę komfortu, bezpieczeństwa, dając tym samym sygnały płynące z ciała, że jest w stanie przejść na ssanie odżywcze (NS) .
Ważne! Ssanie nieodżywcze (NNS) koordynuje głównie ssanie i oddychanie. Jeśli dziecko zaczyna sobie dobrze radzić z karmieniem nieodżywczym (NNS) nie jest to równoznaczne, że poradzi sobie z ssaniem odżywczym (NS).
Literatura podaje, że od 32 tygodnia dziecko jest w stanie skoordynować ssanie-oddychanie i połykanie. Tylko pamiętaj, każde dziecko jest inne, każde ma inną historię medyczną i każde będzie miało inną gotowość skoordynowania, tak ważnych umiejętności triady, jakim jest ssanie-oddychanie-połykanie.
Najważniejsze jest to, aby być uważnym, podążać i asystować w nabywaniu nowych, ale jakże skomplikowanych umiejętności przez dziecko. Głównym celem jest, aby uzyskać skoordynowany wzorzec ssania, nie zawsze on może być zgodny z wiekiem podanym w publikacjach, ale na pewno ma być zgodny z sytuacją kliniczną danego dziecka. Najważniejsze jest Tu i Teraz.
Ciekawostka
Tempo ssania nieodżywczego (NNS) jest dwa razy szybsze niż ssanie odżywcze (NS). Wynika to głównie, z tego, że dziecko podczas ssania nieodżywczego musi połączyć dwie aktywności, ssanie i oddychanie, a w ssaniu odżywczym, aż trzy, ssanie-oddychanie-połykanie.